Kanał Kłodnicki - Zapomniany kanał
Historia Kanału Kłodnickiego
Budowę Kanału rozpoczęto w 1792 roku. Miał służyć do transportu węgla, kamieni, żelaza, galmanu i drewna. Barki były początkowo ciągnięte przez ludzi, potem przez konie i dopiero w czasie I wojny światowej zastosowano napęd parowy. Cały kanał został przekazany do żeglugi w roku 1812. Kanał miał 46 km długości, 12 m szerokości i głębokość 1,6 m.
Na trasie kanału znajdowało się 18 śluz, początkowo drewnianych, a po 1814 roku, przebudowanych na murowane. Celem kanału było połączenie przemysłowej części Górnego Śląska z Odrą. W następnych latach Kanał Kłodnicki przedłużono do Zabrza, gdzie został połączony z Główną Kluczową Sztolnią Dziedziczną kopalń "Królowa Luiza" w Zabrzu i "Król" w Królewskiej Hucie. W latach trzydziestych XX wieku postanowiono zbudować nowy kanał równoległy do Kanału Kłodnickiego - obecny Kanał Gliwicki. Jego budowę rozpoczęto w 1934 roku.
W 1936 roku zamknięto port i zasypano w większej części koryto Kanału Kłodnickiego w centrum Gliwic. Ostatnie gliwickie fragmenty Kanału Kłodnickiego zostały zasypane w 1953 roku. Do dziś zachowało się wiele krótszych lub dłuższych odcinków kanału, niektóre z nich są naprawdę malownicze. Dotrzeć można również do śluz, zachowało się ich 7. Jedne są w lepszym inne w gorszym stanie. Mam nadzieję że przyjdzie czas gdy to, co zastało po kanale Kłodnickim będzie zabezpieczone i stanie się znaczącą atrakcją turystyczną naszego regionu, ponieważ jest to bardzo wartościowy element śląskiej historii. Zobacz mapę
Kanał Kłodnicki w Koźlu
Zdj. 1,2 - Śluza nr 2 w Kłodnicy. Zdj. 3,4 - Koryto kanału w Koźlu Porcie. Zdj. 5,6 - Pozostałości śluzy nr 1 na kanale Kłodnickim w Koźlu Porcie. Zdj. 7 - Głowa wrót przeciwpowodziowych, poniżej śluzy nr. 1. Zdj. 8 - Ujście Kanału Kłodnickiego do Odry.
Zdjęcia - marzec 2015
Pozostałości po Kanale Kłodnickim w Pławniowicach
Zdj. 1 Ukształtowanie terenu wskazujące przebieg koryta Kanału Kłodnickiego. Zdj. 2,3,4 Pozostałości śluzy kanału. Zdj. 5,6 Wypełnione wodą koryto kanału pomiędzy śluzą a Kanałem Gliwickim. Zdj. 7 Pozostałości po starym drewnianym moście. Zdj. 8 Miejsce u zbiegu Kanału Kłodnickiego i Kanału Gliwickiego.
Zdjęcia - marzec 2015
Zobacz więcej:
Kanał Kłodnicki – kwiecień 2022
Domek śluzowego – kwiecień 2022
Na tej mapie naniosłem przybliżony przebieg Kanału Kłodnickiego.
Ciekawostka
Mapa stworzona na podstawie nałożenia przedwojennych niemieckich map, na współczesną mapę Google. Przedstawia ona przebieg Kanału Kłodnickiego oraz koryta rzeki Kłodnicy i Dramy, przed powstaniem zbiornika wodnego Dzierżno Duże.
Kolorem czerwonym zaznaczone jest byłe koryto kanału z miejscem, w którym znajdowała się śluza nr 14.
INICJATYWA NA RZECZ OCHRONY RELIKTÓW KANAŁU KŁODNICKIEGO
Kanał Kłodnicki budowany na przełomie XVIII i XIX wieku, eksploatowany przez kolejne 120 lat, przeszedł do historii wraz z budową nowego kanału - Górnośląskiego, dziś Gliwickiego. Zapomniane i porzucone zostały ocalałe nieliczne śluzy i fragmenty koryta, zapomniano o znaczeniu Kanału Kłodnickiego w rozwoju przemysłu na Górnym Śląsku.
Czas, natura, a czasem i nieodpowiedzialni ludzie sprawiają, że te unikatowe i jedne z najstarszych budowli hydrotechnicznych w kraju, ulegają coraz szybszej destrukcji. Ostatni to moment aby pospieszyć im na ratunek. Przetrwały już bez mała 200 lat, ale za kilka, kilkanaście może ich już nie być.
Zapraszam wszystkich, którym bliska jest również ta nieco odleglejsza historia Śląska, zabytki industrialne formalne i nieformalne, do dzielenia się swoją opinią, pomysłami, a jeśli wola to i czynnego uczestnictwa w tym przedsięwzięciu.
