Szombierki


Szombierki /niem. Schomberg od 1951 roku są dzielnicą Bytomia. Położone są ok 1,5 km na południowy zachód od centrum miasta, przy drodze prowadzącej do Zabrza i Rudy Śląskiej.

Przemysłowa historia tej typowo rolniczej osady zaczyna się w 1768 roku, gdy uruchomiono w niej pierwszą kopalnię węgla kamiennego. Następnie w 1826 roku Szombierki stały się własnością Karola Goduli – jednego z najbogatszych górnośląskich przemysłowców. Piętnaście lat po zakupie wsi, Godula wybudował w Szombierkach neorenesansowy pałac. Niestety został on całkowicie zniszczony w 1945 roku. Obecnie na miejscu pałacu znajduje się budynek przedszkola. W roku 1869 uruchomiono w Szombierkach najnowocześniejszą wówczas na Górnym Śląsku kopalnię węgla kamiennego „Hohenzollern”. Rozwój kopalni wiązał się ze wzrostem liczby zatrudnionych. Kopalnia zaczęła więc budować dla górników i ich rodzin nowe, zakładowe domy mieszkalne. Budowane budynki mieszkalne były typowymi skromnymi domami robotniczymi, zbudowanymi z czerwonej cegły.
W 1920 roku uruchomiono w Szombierkach elektrociepłownię Oberschlesien, znaną obecnie jako elektrociepłownia Szombierki. Inwestorem była niemiecka spółka Schaffgotsch Bergwerksgesellschaft GmbH, należąca wówczas do Joanny Gryzik, głównej spadkobierczyni majątku po Karolu Goduli i jej męża Hansa Ulryka Schaffgotscha. Po podziale Górnego Śląska w październiku 1921 roku, osada Schomberg pozostała po stronie Niemiec. W 1929 roku kopalnia Hohenzollern wybudowała i oddała do użytku wieżę wyciągową szybu Kaiser Wilhelm Schacht / Krystyna. Obecnie kopalnia już nie istnieje, ale pozostała po niej wieża szybowa do dzisiaj jest symbolem Szombierek i całego Bytomia.

 

Po wojnie w 1945 roku, Szombierki stały się oficjalnie gminą polską, będąc częścią powiatu bytomskiego. W północnej części Szombierek po 1948 roku powstało osiedle tzw. domków fińskich. Sprowadzano je z Finlandii w zamian za węgiel i koks. Miały służyć mieszkańcom na czas przejściowy 20 lat. Do dzisiaj zamieszkane domki fińskie w Szombierkach stanowią wyjątkowy zabytek architektury powojennej Górnego Śląska. Historia Szombierek, jako samodzielnej gminy, kończy się w 1951 roku, gdy zostały przyłączone do Bytomia.

 

W połowie lat pięćdziesiątych, na terenie nowej bytomskiej dzielnicy istniało wiele porolniczych, niewykorzystanych terenów. Podjęto wówczas decyzję o przyszłej budowie na tych terenach dużych osiedli mieszkaniowych z tzw. wielkiej płyty. Plan ten zaczęto realizować w latach 1960–1979, kiedy to powstało kilka dużych osiedli zarówno w północnej jak i w południowej części dzielnicy. Niewiele zostało zabudowań z początku XX wieku. Jadąc z centrum Bytomia w kierunku Zabrza lub Rudy Śląskiej, widzimy głównie betonowy krajobraz.

tekst na podstawie informacji z wikipedia.org