Kolej wąskotorowa z Gliwic do Raciborza

Kolej wąskotorowa z Gliwic do Raciborza została wybudowana w latach 1899 - 1903 przez przedsiębiorstwo Oberschlesische Dampfstraßenbahn /Górnośląskie Tramwaje Parowe/ i posiadała rozstaw toru 785 mm.

Pierwszy odcinek tej linii kolejowej z gliwickiego Trynku do Rud został otwarty w marcu 1899 roku. Pod koniec lutego 1901 roku oddano do użytku odcinek z Rud do Paproci. Następnie wiosną 1902 roku linia dotarła do Markowic. 17 maja 1903 roku zakończono budowę całej linii,  oddając do użytku ostatni odcinek do stacji Racibórz Plania. W planach było również przedłużenie linii w okolice głównego dworca kolejowego w Raciborzu, jednak tego przedsięwzięcia nie zrealizowano. Natomiast w 1906 roku połączono gliwicko - raciborską linię z Górnośląskimi Kolejami Wąskotorowymi, łącząc torami stację w Trynku ze stacją Gliwice Wąskotorowe.

zobacz na mapie

Długość linii kolejowej z Trynku, która przebiegała przez obecny Bojków, Nieborowice, Pilchowice, Stanice, Rudy, Szymocice, Nędzę, Babice i Markowice liczyła 51 km. W połowie trasy, w Rudach Wielkich ulokowano największą na całej linii stację. Znajdowały się przy niej warsztaty naprawcze taboru, tory postojowe dla wagonów i lokomotyw. Oprócz tego był tam punkt obsługi parowozów oraz torowy trójkąt do ich obracania.

Z powodu powodzi, która miała miejsce w Raciborzu w maju 1939 roku,  uszkodzony został tor pomiędzy stacjami Lukasine / położona na terenie obecnej dzielnicy Raciborza – Brzezia / i Ratibor Plania / Racibórz Płonia /. Po wybudowaniu rok później kanału Ulga, nie zdecydowano się na przywrócenie tego odcinka. Oznaczało to koniec połączenia prowadzącego na Płonię. Od tego czasu linia kończyła się więc na stacji Lukasine.

[adinserter name="Pojedyncza strona – 1"]

Pod koniec II wojny światowej żołnierze radzieccy rozebrali tory pomiędzy Lukasyną a Paprocią. Odbudowa tego odcinka trwała aż do 1950 roku. Od tego czasu linia wąskotorowa kończyła się w Markowicach, ponieważ szlakiem do Lukasyny poprowadzono linię normalnotorową.

Latem 1966 roku zlikwidowano pociągi osobowe na odcinku z Rud do Markowic, ruch towarowy odbywał się normalnie. W 1991 roku całkowicie wyłączono z ruchu pociągi osobowe, a rok później towarowe. Do końca 1993 roku, jeździły jeszcze tylko pociągi do stacji przy KWK Gliwice. Linię wąskotorową z Gliwic do Raciborza oficjalnie zlikwidowano w 1995 roku. Od tego czasu wiele odcinków linii rozebrano, choć od marca 1993 roku decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków całą linię wpisano do rejestru zabytków.

Dzisiaj po dawnej kolei wąskotorowej pozostał w eksploatacji, jedynie jako atrakcja turystyczna, siedmiokilometrowy odcinek ze Stanicy do Paproci, który w 2018 przedłużono do Rybnika Stodół. Na odcinku tym znajduje się, będąca ciekawą atrakcją turystyczną - zabytkowa stacja kolei wąskotorowej w Rudach.