Nikiszowiec - osiedle robotnicze wybudowane dla górników kopalni "Giesche". Powstało w latach 1908−1918 z inicjatywy koncernu górniczo-hutniczego Georg von Giesches Erben. Zaprojektowane zostało przez Jerzego i Emila Zillmannów, absolwentów Königliche Technische Hochschule czyli Królewskiej Wyższej Szkoły Technicznej w Berlinie.
Nikiszowiec, położony w Katowicach, to jedno z najbardziej charakterystycznych i rozpoznawalnych osiedli robotniczych w Polsce. Jego historia, architektura i niepowtarzalny klimat sprawiają, że jest miejscem niezwykle interesującym zarówno dla historyków, architektów, jak i turystów.
Powstanie Nikiszowca związane jest z dynamicznym rozwojem górnictwa węglowego na Górnym Śląsku na początku XX wieku. Osiedle powstało w latach 1908-1915 z inicjatywy koncernu górniczo-hutniczego Georg von Giesches Erben, jako wzorcowe osiedle dla pracowników kopalni Giesche. Nazwa pochodzi od szybu "Nickisch", wybudowanego w 1906 roku. Architektami osiedla byli Emil i Georg Zillmann, którzy wcześniej zaprojektowali sąsiedni Giszowiec.
Nikiszowiec charakteryzuje się zwartą, blokową zabudową o charakterze miejskim. Czerwone cegły, białe detale architektoniczne oraz charakterystyczne daszki nad wejściami nadają osiedlu niepowtarzalny urok. Budynki zaprojektowano tak, aby zapewnić mieszkańcom jak najlepsze warunki życia. Każde mieszkanie posiadało własną łazienkę i dostęp do bieżącej wody, co było wówczas nowatorstwem. Osiedle posiadało również własną infrastrukturę: szkoły, sklepy, łaźnie, a nawet teatr.
Nikiszowiec znajduje się w południowej części Katowic, na terenie dawnej gminy Janów. Jego położenie w sąsiedztwie lasów i terenów zielonych sprzyjało wypoczynkowi mieszkańców.
Mieszkańcami Nikiszowca byli głównie górnicy i pracownicy kopalni Giesche. Osiedle miało charakter zamknięty i samowystarczalny. Wspólnota mieszkańców była silna, a życie toczyło się wokół kopalni i osiedla. Po II wojnie światowej charakter osiedla zaczął się zmieniać, a wraz z upadkiem górnictwa zmienił się również skład społeczny mieszkańców.
Nikiszowiec jest wyjątkowym miejscem ze względu na swoją historię, architekturę i atmosferę. Osiedle jest jednym z najlepiej zachowanych przykładów architektury robotniczej w Polsce. Zostało wpisane do rejestru zabytków i jest pomnikiem historii.
Dziś Nikiszowiec jest popularną atrakcją turystyczną. Turyści przyjeżdżają tu, aby zobaczyć unikalną architekturę, poznać historię górnictwa oraz poczuć atmosferę dawnych czasów. Na terenie osiedla znajdują się liczne restauracje, kawiarnie i sklepy z pamiątkami. Organizowane są również różnego rodzaju wydarzenia kulturalne.
Nikiszowiec jest również popularnym miejscem wśród fotografów. Charakterystyczna architektura, urokliwe zaułki i malownicze podwórka stanowią doskonałą scenerię dla sesji zdjęciowych. Miejsce, które warto odwiedzić. Jest to nie tylko perełka architektury, ale także świadectwo historii i kultury Górnego Śląska.
