Mikulczyce - Badania archeologiczne wskazują, że mogła w tym miejscu istnieć już jakaś osada w XII wieku. Pierwsza wzmianka w dokumentach o miejscowości z nazwą podobną do dzisiejszej, pochodzi z początku XIV wieku. W dokumencie z 1306 r. są to Naculchsicz, a w 1311 roku pojawia się nazwa Miculczicz. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od greckiego imienia Nikólaos. Po przejęciu 1526 roku Śląska przez Habsburgów, nazwa osady zmienia się na Mikultschütz.
W 1530 lub 1590 roku powstaje ufundowany przez właściciela Mikulczyc – Daniela Starszego Ziemięckiego - drewniany kościół św. Wawrzyńca, którego ołtarz główny zdobił wizerunek Matki Boskiej Mikulczyckiej.
W połowie XVII wieku Mikulczyce przeszły w ręce rodziny Wołczyńskich, następnie Doleczków, budowniczych pierwszego mikulczyckiego Dworu. Po roku 1740, w wyniku wojen śląskich, Śląsk przeszedł pod panowanie Prus. miejscowość weszła w skład powiatu bytomskiego. Około roku 1830 Mikulczyce przechodzą w ręce rodziny Henckel von Donnersmarck. O tego czasu zaczął się szybszy rozwój miejscowości. Wybudowali oni 1837 roku, w południowej części wsi, folwark zwany „Neuhof”, czyli „Nowy Dwór”. Opublikowany w tym czasie we Wrocławiu spis statystyczny podaje, że miejscowość posiada 681 mieszkańców, istnieje 116 domów, folwark z owczarnią, 2 młyny wodne, tartak, kościół św. Wawrzyńca i szkoła katolicka.
W 1858 roku pod zarządem Donnersmarcków powstaje cegielnia, rok później garncarnia, następnie kamieniołom. W 1871 zostaje wybudowana gorzelnia. W tym roku liczba mieszkańców Mikulczyc wzrosła do 2716 osób. W 1873 roku po rozpadzie powiatu bytomskiego, miejscowość trafiła do nowo powstałego powiatu tarnogórskiego. W tym też roku pojawiła się tu pierwsza poczta. Wskutek rosnącej liczby mieszkańców, w 1892 roku obok istniejącego drewnianego kościółka z XVI wieku, wybudowano nowy murowany kościół. W 1899 roku utworzono działającą do dzisiaj ochotniczą strażą pożarną. Stary mikulczycki kościół w 1901 roku przeniesiono do Bytomia. W tym samym roku w Mikulczycach powstaje Kopalnia Donnersmarckhüttegrube, która rozpoczyna wydobycie w 1905 roku. W 1902 otwarto w Mikulczycach bibliotekę. Na poprowadzonej w 1880 roku przez Mikulczyce linii kolejowej z Biskupic do Opola w 1906 roku, otwarto pierwszy przystanek kolejowy. Następnie po 1907 roku powstaje kino. W roku 1911 według projektu Michela Kiefera zbudowano w Mikulczycach ratusz. W latach dwudziestych XX wieku powstaje klub sportowy i urząd telefoniczny.
W latach 1927-1928 powstaje nowy dworzec kolejowy z dwoma zadaszonymi peronami aby obsłużyć nową linię kolejową Mikulczyce – Brynek. W tym też czasie mikulczycka kopalnia przeszła pod zarząd gwarectwa Castellengo-Abwehr, pod nową nazwą - Abwehrgrube. Na początku lat 30. XX wieku, mieszkają tu już 20152 osoby. Spowodowało to zapotrzebowanie na nowy kościół. 17 września 1933 roku powstaje nowa świątynia pod wezwaniem św. Teresy. W 1937 roku wybudowano także drewniany kościół ewangelicki. W 1934 roku powstaje linia tramwajowa do Zabrza. W 1935 nazwę miejscowości zmieniono na Klausberg.
W dniach 24-28 stycznia 1945 roku do Mikulczyc wkracza Armia Czerwona. Od tego roku miejscowość znalazła się w granicach Polski. Nazwę „Mikulczyce” nadano również kopalni „Abwehrgrube”
1 kwietnia 1951 roku miejscowość przestaje istnieć jako samodzielna gmina. Od tego czasu jest to dzielnica miasta Zabrza. Na przełomie lat 70. i 80. zostaje rozbudowana infrastruktura kolejowa, po to aby w połowie lat 90. rozpocząć jej likwidację.
Dzisiaj nie ma już dworca kolejowego, bo nie ma linii kolejowej. Nie ma też kopalni, bo nie ma ponoć węgla. Został tylko monumentalny budynek dawnej cechowni. Drewnianego kościółka z XVI wieku też nie zobaczymy, bo spalono go w 1982 roku w bytomskim parku. Budynek kina też spłonął i nie ma już po mim śladu. Można na jego miejscu zaparkować samochód idąc do Lidla na zakupy. Na miejscu Nowego Dworu powstaje osiedle domków jednorodzinnych. Stary zdewastowany dworek Doleczków też się palił i to nie tak dawno. Na szczęście jest obecnie remontowany przez nowego właściciela. Znajdująca się obok gorzelnia jest do zobaczenia tylko na zdjęciach.
Choć już nie ma tych miejsc, dalej panuje tu ten małomiasteczkowy klimat. Ciekawy budynek byłego mikulczyckiego ratusza przy gościńcu daje znać, że nie zawsze była to dzielnica Zabrza. Zieleń, podniszczone ale ładne kamienice a także familoki sprawiają, że chce się tu mieszkać.
Budynek byłego miejscowego ratusza.
ZDJĘCIA
Pole słoneczników
Archiwalne zdjęcia nieistniejącej gorzelni
Mikulczyckie łąki o poranku
Zachód słońca nad Mikulczycami latem 2005 r.
Kościół pw. św. Wawrzyńca
Stawy w Mikulczycach o wschodzie słońca
Mikulczyce ulica Sztygarów
Dalsza część po reklamie
Mikulczyce – czerwiec 2019
Kopalnia Mikulczyce
Zima - luty 2019
Kościół ewangelicko-augsburski w Mikulczycach
Dwór w Mikulczycach – kwiecień 2015
Mikulczyckie stawy – czerwiec 2005
Mikulczyce – maj 2011
Zobacz zdjęcia z różnych części Mikulczyc, zrobionych podczas spacerów po tej dzielnicy Zabrza
Dworzec w Mikulczycach
W Mikulczycach znajdują się pozostałości po dawnym dworcu kolejowym wzniesionym i oddanym do użytku w październiku 1928 roku. Nowa stacja kolejowa powstała po uruchomieniu nowego odcinka kolejowego do Tworoga. Powstał wtedy nowy, trzykondygnacyjny budynek, w którym znajdowały się pomieszczenia biurowe i mieszkania dla pracowników, oraz okazała hala dla pasażerów wraz z podziemnym przejściem na dwa zadaszone perony stacji.
Po II wojnie światowej stacja kolejowa w Mikulczycach została przejęta przez Polskie Koleje Państwowe. Nowy właściciel nie zmienił istniejących połączeń. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku, infrastruktura kolejowa w Mikulczycach została rozbudowana. Dołożono dodatkowy tor na trasie do Brynku, a całość została zelektryfikowana.
Niestety od 1994 roku ruch kolejowy na linii kolejowej biegnącej przez Mikulczyce był stopniowo wyłączany. 25 września tego roku, zamknięto linię osobową Mikulczyce – Brynek, a 1 czerwca 1996 skasowano ruch pociągów osobowych na trasie Biskupice-Pyskowice linii Bytom - Wrocław. 30 maja 1999 przez Mikulczyce przestały również kursować pociągi towarowe. W 2001 roku rozebrano trakcję elektryczną, a w 2003 także tory. Przez jakiś czas pozostała jeszcze jedna linia będąca bocznicą dla Zakładu Mechanicznego „BUMAR – Mikulczyce”. Budynek stacji opustoszał, wejścia na halę dworca zamurowano, a przejście podziemne zasypano. Całkowicie rozkradziono wyposażenie peronów. Po jakimś czasie wyburzono część dworca obsługującą pasażerów. Pozostał tyko opuszczony budynek, w którym znajdowały się wcześniej mieszkania służbowe. Niestety obecnie znajduje się w bardzo złym stanie technicznym i powoli zamienia się w ruinę.
Ratusz w Mikulczycach
Można powiedzieć, że jest to jedna z najbardziej charakterystycznych budowli tej dzielnicy Zabrza. Zabytkowy budynek wybudowany na początku XX wieku, zlokalizowany jest przy obecnej ul. Tarnopolskiej 80.
Zanim Mikulczyce stały się dzielnicą Zabrza, w budynku tym mieściła się siedziba władz dawnej gminy Mikulczyce / niem. Gemeinde Mikultschütz, a w latach 1935–1945 Gemeinde Klausberg należącej do niemieckich powiatów Tarnowitz a następnie Beuthen-Tarnowitz. Po zakończeniu II wojny światowej, do roku 1951 gmach był siedzibą gminy Mikulczyce w powiecie bytomskim. Następnie dawny ratusz przekształcono w porodówkę, obecnie w budynku znajduje się NZOZ.
Budynek zbudowany jest z cegły, na rzucie prostokąta, Bryła obiektu urozmaicona jest ryzalitem z loggią oraz wykuszem i szczytem o falistych spływach. Na mansardowym dachu znajduje się charakterystyczna ośmioboczna wieża zegarowa zwieńczona cebulastym hełmem. Drzwi wejściowe oraz okna otaczają ozdobne, kamienne obramowania.
Kościoły w Mikulczycach
W Mikulczycach znajdują się 3 kościoły - dwa katolickie i jeden ewangelicki.
Największy i najstarszy kościół parafialny św. Wawrzyńca, znajduje się przy ul. Tarnopolskiej. Budowę kościoła zakończono w 1894 roku, a jego konsekracja nastąpiła dwa lata później. Konsekracji dokonał biskup wrocławski, kardynał Georg Kopp w obecności m.in. fundatora świątyni, Guido Henckel von Donnersmarcka. W 1933 roku wybudowano drugi, kościół filialny pod wezwaniem św. Teresy. Jego konsekracji dokonał tego samego roku kardynał Adolf Bertram. Cztery lata później, w 1937 roku poświęcono także drewniany kościół ewangelicki.
Przez prawie 20 lat kościół św. Teresy był filią parafii św. Wawrzyńca. W 1947 roku powstała oddzielna parafia św. Teresy.
Sport
W okresie międzywojennym, w miejscu dawnego kamieniołomu wapienia, powstał Stadion w Mikulczycach. Przed II wojną światową służył piłkarzom klubu Sportfreunde 1920 Mikultschütz. W 1945 roku obiekt przejął Górnik Mikulczyce, a następnie Sparta Zabrze. W latach 1972–1977 klub ten występował w II lidze. Obecnie na stadionie grają także piłkarki drużyny KKS Zabrze oraz rezerwy Górnika Zabrze. Obiekt może pomieścić 13 000 widzów.
informacje o historii Mikulczyc pochodzą ze strony wikipedia.org