Mikulczyce | Górny Śląsk na zdjęciach

Mikulczyce - Badania archeologiczne wskazują, że mogła w tym miejscu istnieć już jakaś osada w XII wieku. Pierwsza wzmianka w dokumentach o miejscowości z nazwą podobną do dzisiejszej, pochodzi z początku XIV wieku. W dokumencie z 1306 r. są to Naculchsicz, a w 1311 roku pojawia się nazwa Miculczicz. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od greckiego imienia Nikólaos. Po przejęciu 1526 roku Śląska przez Habsburgów, nazwa osady zmienia się na Mikultschütz.

Budynek byłego mikulczyckiego ratusza.

W 1530 lub 1590 roku powstaje ufundowany przez właściciela Mikulczyc – Daniela Starszego Ziemięckiego - drewniany kościół św. Wawrzyńca, którego ołtarz główny zdobił wizerunek Matki Boskiej Mikulczyckiej.
W połowie XVII wieku Mikulczyce przeszły w ręce rodziny Wołczyńskich, następnie Doleczków, budowniczych pierwszego mikulczyckiego Dworu. Po roku 1740, w wyniku wojen śląskich, Śląsk przeszedł pod panowanie Prus. Mikulczyce weszły w skład powiatu bytomskiego. Około roku 1830 Mikulczyce przechodzą w ręce rodziny Henckel von Donnersmarck. O tego czasu zaczął się szybszy rozwój miejscowości. Wybudowali oni 1837 roku, w południowej części wsi, folwark zwany „Neuhof”, czyli „Nowy Dwór”. Opublikowany w tym czasie we Wrocławiu spis statystyczny podaje, że Mikulczyce posiadają 681 mieszkańców, istnieje 116 domów, folwark z owczarnią, 2 młyny wodne, tartak, kościół św. Wawrzyńca i szkoła katolicka.

W 1858 roku pod zarządem Donnersmarcków powstaje cegielnia, rok później garncarnia, następnie kamieniołom. W 1871 zostaje wybudowana gorzelnia. W tym roku liczba mieszkańców Mikulczyc wzrosła do 2716 osób. W 1873 roku po rozpadzie powiatu bytomskiego, miejscowość trafiła do nowo powstałego powiatu tarnogórskiego. W tym też roku pojawiła się tu pierwsza poczta. Wskutek rosnącej liczby mieszkańców, w 1892 roku obok istniejącego drewnianego kościółka z XVI wieku, wybudowano nowy murowany kościół. W 1899 roku utworzono działającą do dzisiaj ochotniczą strażą pożarną. Stary mikulczycki kościół w 1901 roku przeniesiono do Bytomia. W tym samym roku w Mikulczycach powstaje Kopalnia Donnersmarckhüttegrube, która rozpoczyna wydobycie w 1905 roku. W 1902 otwarto w Mikulczycach bibliotekę. Na poprowadzonej w 1880 roku przez Mikulczyce linii kolejowej z Biskupic do Opola w 1906 roku, otwarto pierwszy przystanek kolejowy. Następnie po 1907 roku powstaje kino. W roku 1911 według projektu Michela Kiefera zbudowano w Mikulczycach ratusz. W latach dwudziestych XX wieku powstaje klub sportowy i urząd telefoniczny.

Zobacz: Archiwalne zdjęcia nieistniejącej mikulczyckiej gorzelni.

W latach 1927-1928 powstaje nowy dworzec kolejowy z dwoma zadaszonymi peronami aby obsłużyć nową linię kolejową Mikulczyce – Brynek. W tym też czasie mikulczycka kopalnia przeszła pod zarząd gwarectwa Castellengo-Abwehr, pod nową nazwą - Abwehrgrube. Na początku lat 30. XX wieku, Mikulczyce zamieszkiwały 20152 osoby. Spowodowało to zapotrzebowanie na nowy kościół. 17 września 1933 roku powstaje nowa świątynia pod wezwaniem św. Teresy. W 1937 roku wybudowano także drewniany kościół ewangelicki. W 1934 roku powstaje linia tramwajowa do Zabrza. W 1935 nazwę miejscowości zmieniono na Klausberg.
W dniach 24-28 stycznia 1945 roku do Mikulczyc wkracza Armia Czerwona. Od tego roku miejscowość pod nazwą Mikulczyce znalazła się w granicach Polski. Nazwę „Mikulczyce” nadano również kopalni „Abwehrgrube”
1 kwietnia 1951 roku miejscowość przestaje istnieć jako samodzielna gmina. Od tego czasu jest to dzielnica miasta Zabrza. Na przełomie lat 70. i 80. zostaje rozbudowana infrastruktura kolejowa, po to aby w połowie lat 90. rozpocząć jej likwidację.

Pole słoneczników

Mikulczyckie łąki o poranku

Zachód słońca nad Mikulczycami latem 2005 r.

Dzisiaj nie ma już dworca kolejowego, bo nie ma linii kolejowej. Nie ma też kopalni, bo nie ma ponoć węgla. Został tylko monumentalny budynek dawnej cechowni. Drewnianego kościółka z XVI wieku też nie zobaczymy, bo spalono go w 1982 roku w bytomskim parku. Budynek kina też spłonął i nie ma już po mim śladu. Można na jego miejscu zaparkować samochód idąc do Lidla na zakupy. Na miejscu Nowego Dworu powstaje osiedle domków jednorodzinnych. Stary zdewastowany dworek Doleczków też się palił i to nie tak dawno. Na szczęście jest obecnie remontowany przez nowego właściciela. Znajdująca się obok gorzelnia jest do zobaczenia tylko na zdjęciach.

Choć już nie ma tych miejsc, dalej panuje tu ten małomiasteczkowy klimat. Ciekawy budynek byłego mikulczyckiego ratusza przy gościńcu daje znać, że nie zawsze była to dzielnica Zabrza. Zieleń, podniszczone ale ładne kamienice a także familoki sprawiają, że chce się tu mieszkać.